Ánh sáng không thể bị giam giữ

Lịch sử đã nói gì khi một bậc hiền nhân bị đối xử bất công?

**Bồ Tát Thích Quảng Đức tự thiêu. Journalist Malcolm Browne’s photograph of Quảng Đức during his self-immolation. This photograph won the 1963 World Press Photo of the Year.**

Trong suốt chiều dài lịch sử loài người, đã nhiều lần ánh sáng của lòng từ bi và trí tuệ bị vùi lấp bởi sợ hãi, nghi kỵ và quyền lực. Những bậc hiền nhân – dù không vũ khí, không thế lực, không tranh giành – vẫn từng bị kết tội, bị giam giữ, thậm chí bị sát hại. Nhưng điều kỳ lạ là: ánh sáng mà họ thắp lên không hề tắt đi – mà còn lan rộng hơn, cháy mạnh hơn sau khi thân xác họ bị dập vùi.

1. Đức Phật Thích Ca Mâu Ni – Từ bi giữa sóng gió giáo phái

Ngài là một vị hoàng tử từ bỏ vương quyền, sống đời khổ hạnh và tỉnh thức. Trong thời đại của Ngài, nhiều giáo phái Bà La Môn quyền lực đã công khai chống đối, vu khống, thậm chí thuê người phá hoại tăng đoàn. Nhưng bằng tâm từ vô biên, Ngài không đáp trả mà vẫn tiếp tục hành trì, giảng pháp và giữ vững tâm vô úy. Cuối cùng, cả Ấn Độ thời đó phải cúi đầu trước đạo lý của một người không còn gì để mất.

2. Chúa Jesus – Tình thương không bị đóng đinh

Ngài rao giảng tình yêu thương và sự tha thứ. Ngài chữa lành người bệnh, dạy người nghèo, đứng về phía kẻ bị loại trừ. Nhưng chính vì vậy, Ngài bị giới cầm quyền La Mã kết tội và đóng đinh lên thập giá. Cái chết của Ngài không làm chấm dứt con đường Ngài đi – mà trở thành biểu tượng của sự cứu rỗi và thức tỉnh toàn nhân loại. Đế chế La Mã sụp đổ, còn tinh thần của Jesus vẫn sống mãi trong hàng tỷ trái tim.

3. Mahatma Gandhi – Bất bạo động làm tan xiềng xích

Chỉ với cây gậy và đôi dép rách, Gandhi dẫn dắt cả một dân tộc thoát khỏi ách thống trị của Đế quốc Anh. Ông bị bắt giam nhiều lần, nhưng luôn giữ lập trường bất bạo động, không hận thù. Sau cùng, ông giành lại độc lập cho Ấn Độ – không bằng súng đạn, mà bằng sức mạnh đạo đức. Vương quốc Anh phải ra đi, còn Gandhi trở thành biểu tượng của lương tri thế giới.

4. Bồ Tát Thích Quảng Đức – Ngọn lửa thức tỉnh cả thế giới

Năm 1963, giữa cơn khủng hoảng Phật giáo tại miền Nam Việt Nam, Hòa thượng Thích Quảng Đức đã tự thiêu trong tư thế thiền định, để phản đối chính sách đàn áp tôn giáo. Ngọn lửa ấy không chỉ thiêu cháy thân xác của một người tu hành, mà thiêu sáng lương tri toàn cầu. Chỉ vài tháng sau, chính quyền thời đó sụp đổ. Và đến hôm nay, ai nhắc đến ngọn lửa ấy đều cúi đầu trong kính trọng.